SUW Września
Technologia uzdatniania wody. Stan obecny
Stacja Uzdatniania Wody dla miasta Września uzdatnia wodę z pokładów trzeciorzędowych. Wodociąg dysponuje piętnastoma studniami o głębokości ok. 100,0 m każda. Wodę surową cechuje podwyższona zawartość związków żelaza, manganu, amoniaku oraz humusowa barwa.
Tabela 1. Jakość wody surowej ujmowanej ze studni głębinowych
Parametr
Jednostka
Wartość minimalna
Wartość maksymalna
Barwa
20,4
56,0
Mętność
0,4
3,2
pH
6,9
7,3
Utlenialność
3,5
5,1
Amoniak
0,65
0,90
Żelazo ogólne
0,55
1,63
Mangan
0,21
0,30
Ujmowaną wodę głębinową poddaje się napowietrzaniu na kaskadach, po których trafia ona do zbiornika reakcji o objętości ok. 100,0 m3. Zapewnia to w maksymalnych - letnich godzinach pracy ujęcia czas przetrzymania ok. 0,5 h. Z komory reakcji woda napowietrzona tłoczona jest na filtry ciśnieniowe. Układ uzdatniania został podzielony na dwa równoległe ciągi technologiczne składające się z dwóch pomp drugiego stopnia oraz trzech filtrów ciśnieniowych. Woda przefiltrowana jest chlorowana, przy użyciu podchlorynu sodu i gromadzona w zbiornikach wody czystej skąd poprzez pompownię III stopnia, sterowaną falownikiem, trafia do odbiorców.
Stacja dysponuje sześcioma filtrami ciśnieniowymi o średnicy 2,40 m, co daje całkowitą powierzchnię filtracji ok. 27,1 m2. Do uzdatniania wody wykorzystano złoża antracytowo - kwarcowe o całkowitej wysokości 1,60 m (1,00 m warstwy antracytu oraz 0,60 m warstwy kwarcu).
Filtry płukane są co siedem dni wodą surową, zaś cykl płukania składa się z następujących faz:
wstępne płukanie wodą - 3 min (przepływ ok. 160 m3/h, intensywność 9,83 l/s*m2)
przerwa - 1 min,
płukanie powietrzem - 3 min,
przerwa - 12 min,
płukanie wodą - 4 min (taka sama intensywność jak za pierwszym razem)
spust pierwszego filtratu -2 min.
Popłuczyny oraz pierwszy filtrat odprowadzane są bezpośrednio do kanalizacji co stanowi istotny czynnik wspomagania procesu usuwania fosforu na oczyszczalni ścieków we Wrześni [tlenki żelaza (III) wiążą fosfor, który jest usuwany po części już w osadnikach wstępnych.
Eksploatacja stacji została w zasadzie w pełni zautomatyzowana. Obsługa ręczna ogranicza się do kontroli ruchu urządzeń, obserwacji poziomu wody w zbiorniku wody czystej oraz dostosowywaniu produkcji wody do zapotrzebowania, poprzez załączenie lub wyłączanie studni głębinowych.
Opomiarowanie wodociągu umożliwia bieżącą kontrolę i archiwizację następujących parametrów pracy układu:
numer pracującej studni głębinowej,
czas pracy danej studni od momentu załączenia,
ilość wydobytej wody,
ciśnienie wody surowej na wejściu na stację uzdatniania,
poziom wody w zbiornikach reakcji,
przepływ wody przez każdą z filtrowni,
straty ciśnienia na filtrach (manometry różnicowe),
mętność wody uzdatnionej,
poziom wody w zbiornikach wody czystej,
rozbiór wody na sieci,
ciśnienie na wyjściu ze stacji,
przepływ wody płuczącej.
Ponadto wewnętrzny monitoring jakości uzdatnianej wody prowadzony przez Laboratorium Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji we Wrześni obejmuje badania wody w następujących miejscach ciągu technologicznego:
woda surowa (wszystkie 15 studni badane są 2 razy w ciągu roku),
jakość wody po każdym z filtrów (raz na tydzień, każdy filtr kontrolowany jest w zakresie Mn, Barwy, Mętności; raz w miesiącu pełna analityka),
jakość wody uzdatnionej (podobnie jak filtry).
Tak szeroki monitoring techniczno - technologiczny pozwala na bieżąco obserwować procesy zachodzące w toku uzdatniania wody oraz interweniować szybko, w razie stwierdzonych nieprawidłowości, lub odstępstw od uśrednionych i oczekiwanych wyników.
Generalnie procesy przebiegają stabilnie pozwalając uzyskiwać wysokie efekty uzdatniania wody w zakresie podstawowych wskaźników. Pewne przekroczenia dotyczą jedynie humusowej barwy, która po filtrach wynosi ok. 15,0 - 20,0 mgPt/L.
Na bazie SUW Września warto wspomnieć o kilku zagadnieniach eksploatacji SUW opartych na układach ciśnieniowych, które bezpośrednio tego obiektu dotyczyły, a mianowicie:
problemu zrywania żelaza z filtrów w różnych sytuacjach technologicznych (i wpływu tego zrywania na efekty),
naturalnego wpracowania filtrów do usuwania manganu z wody,
wspomagania wpracowania poprzez dawkowanie nadmanganianu potasu.
Wszystkie te zagadnienie znajdziecie Państwo w dziale Praktyka