SUW Września

Technologia uzdatniania wody. Stan obecny

Stacja Uzdatniania Wody dla miasta Września uzdatnia wodę z pokładów trzeciorzędowych. Wodociąg dysponuje piętnastoma studniami o głębokości ok. 100,0 m każda. Wodę surową cechuje podwyższona zawartość związków żelaza, manganu, amoniaku oraz humusowa barwa.

Tabela 1. Jakość wody surowej ujmowanej ze studni głębinowych

Parametr

Jednostka

Wartość minimalna

Wartość maksymalna

 Barwa

[mgPt/L]

20,4

56,0

 Mętność

[NTU]

0,4

3,2

 pH

[-]

6,9

7,3

 Utlenialność

[mgO2/L]

3,5

5,1

 Amoniak

[mgNH4/L]

0,65

0,90

 Żelazo ogólne

[mgFe/L]

0,55

1,63

 Mangan

[mgMn/L]

0,21

0,30

Ujmowaną wodę głębinową poddaje się napowietrzaniu na kaskadach, po których trafia ona do zbiornika reakcji o objętości ok. 100,0 m3. Zapewnia to w maksymalnych - letnich godzinach pracy ujęcia czas przetrzymania ok. 0,5 h. Z komory reakcji woda napowietrzona tłoczona jest na filtry ciśnieniowe. Układ uzdatniania został podzielony na dwa równoległe ciągi technologiczne składające się z dwóch pomp drugiego stopnia oraz trzech filtrów ciśnieniowych. Woda przefiltrowana jest chlorowana, przy użyciu podchlorynu sodu i gromadzona w zbiornikach wody czystej skąd poprzez pompownię III stopnia, sterowaną falownikiem, trafia do odbiorców.

Stacja dysponuje sześcioma filtrami ciśnieniowymi o średnicy 2,40 m, co daje całkowitą powierzchnię filtracji ok. 27,1 m2. Do uzdatniania wody wykorzystano złoża antracytowo - kwarcowe o całkowitej wysokości 1,60 m (1,00 m warstwy antracytu oraz 0,60 m warstwy kwarcu).

Filtry płukane są co siedem dni wodą surową, zaś cykl płukania składa się z następujących faz:

• wstępne płukanie wodą - 3 min (przepływ ok. 160 m3/h, intensywność 9,83 l/s*m2)

• przerwa - 1 min,

• płukanie powietrzem - 3 min,

• przerwa - 12 min,

• płukanie wodą - 4 min (taka sama intensywność jak za pierwszym razem)

• spust pierwszego filtratu -2 min.

Popłuczyny oraz pierwszy filtrat odprowadzane są bezpośrednio do kanalizacji co stanowi istotny czynnik wspomagania procesu usuwania fosforu na oczyszczalni ścieków we Wrześni [tlenki żelaza (III) wiążą fosfor, który jest usuwany po części już w osadnikach wstępnych.

Eksploatacja stacji została w zasadzie w pełni zautomatyzowana. Obsługa ręczna ogranicza się do kontroli ruchu urządzeń, obserwacji poziomu wody w zbiorniku wody czystej oraz dostosowywaniu produkcji wody do zapotrzebowania, poprzez załączenie lub wyłączanie studni głębinowych.

Opomiarowanie wodociągu umożliwia bieżącą kontrolę i archiwizację następujących parametrów pracy układu:

• numer pracującej studni głębinowej,

• czas pracy danej studni od momentu załączenia,

• ilość wydobytej wody,

• ciśnienie wody surowej na wejściu na stację uzdatniania,

• poziom wody w zbiornikach reakcji,

• przepływ wody przez każdą z filtrowni,

• straty ciśnienia na filtrach (manometry różnicowe),

• mętność wody uzdatnionej,

• poziom wody w zbiornikach wody czystej,

• rozbiór wody na sieci,

• ciśnienie na wyjściu ze stacji,

• przepływ wody płuczącej.

Ponadto wewnętrzny monitoring jakości uzdatnianej wody prowadzony przez Laboratorium Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji we Wrześni obejmuje badania wody w następujących miejscach ciągu technologicznego:

• woda surowa (wszystkie 15 studni badane są 2 razy w ciągu roku),

• jakość wody po każdym z filtrów (raz na tydzień, każdy filtr kontrolowany jest w zakresie Mn, Barwy, Mętności; raz w miesiącu pełna analityka),

• jakość wody uzdatnionej (podobnie jak filtry).

Tak szeroki monitoring techniczno - technologiczny pozwala na bieżąco obserwować procesy zachodzące w toku uzdatniania wody oraz interweniować szybko, w razie stwierdzonych nieprawidłowości, lub odstępstw od uśrednionych i oczekiwanych wyników.

Generalnie procesy przebiegają stabilnie pozwalając uzyskiwać wysokie efekty uzdatniania wody w zakresie podstawowych wskaźników. Pewne przekroczenia dotyczą jedynie humusowej barwy, która po filtrach wynosi ok. 15,0 - 20,0 mgPt/L.

Na bazie SUW Września warto wspomnieć o kilku zagadnieniach eksploatacji SUW opartych na układach ciśnieniowych, które bezpośrednio tego obiektu dotyczyły, a mianowicie:

• problemu zrywania żelaza z filtrów w różnych sytuacjach technologicznych (i wpływu tego zrywania na efekty),

• naturalnego wpracowania filtrów do usuwania manganu z wody,

• wspomagania wpracowania poprzez dawkowanie nadmanganianu potasu.

Wszystkie te zagadnienie znajdziecie Państwo w dziale Praktyka