Legionella - ciekawy e-wykład

Cover Image for Legionella - ciekawy e-wykład
dr inż. Łukasz Weber
dr inż. Łukasz Weber

Naturalne środowisko bytowania pałeczek Legionella to m.in.:

  • wody śródlądowe i morskie, głównie strefy przybrzeżne, silnie zanieczyszczone w pobliżu miejsca zrzutu ścieków,

  • naturalne źródła wody gorącej (wspomniane wcześniej źródła termalne),

  • gleby uprawne – w tym przede wszystkim gliniaste.

Bytowaniu tych bakterii w wodzie sprzyja obecność glonów i pierwotniaków w których rozmnażają się wewnątrzkomórkowo.

Optymalną temperaturą dla rozwoju tych bakterii jest ok 30 – 45 stopni Celsjusza, ale również przy temp 55 zachodzi jeszcze proces rozrodczy. W warunkach naturalnych przyjmuje się, że bakterie te mogą się rozmnażać w temperaturze 20 – 48 st C.

Izolowano je jednak z wody już przy temperaturze 5 st C.

Dopiero > 60 st. Celsjusza następuje ich dezaktywacja.

Źródłem zakażenia bakterią Legionella jest zakażony aerozol, wdychany do płuc, względnie zachłyśnięcie się zakażoną wodą. Bakterie wnikają do pęcherzyków płucnych, powodując rozwój choroby.

Sama choroba przebiega z objawami ciężkiego zapalenia płuc (suchy kasze, zaburzenia w oddychaniu, bardzo wysoka gorączka > 40 st, zaburzenia świadomości). Rozwija się stosunkowo szybko, tj. Od 2 do 10 dni, a zgony występują w ok 10 – 20 % zachorowań. Gdzie mogą się rozwinąć bakterie Legionella Pneumophila?

Otóż organizmy te można spotkać w:

  • basenach perełkowych (gdzie namnażają się na uszczelkach), względnie w innych basenach również,

  • głowice natryskowe (prysznice), gdzie PZH zaleca wręcz spuszczanie wody, zanim zaczniemy się kąpać – zwłaszcza w hotelach, wszędzie tam, gdzie długo woda nie jest używana,

  • inhalatory – które powinny być zasilane (napełniane) wodą jałową,

  • turbiny dentystyczne (wg wyników prowadzonych badań ok 28 % wody przebadanej, pochodzącej z tego typu urządzeń było zakażone), stwierdzano nawet zgodny wśród dentystów, którzy zaczynają już stosować maseczki, czy też lampy UV obniżające ryzyko zakażenia,

  • urządzenia kilmatyzacyjne, które powinny być czyszczone co najmniej 2 razy do roku,

  • wieże chłodnicze – najwięcej bakterii jest w odległości ok 1,6 km od wieży, zaś żywe organizmy stwierdzano również w odległościach 3,5 km,

  • nawilżacze domowe

  • sieci przesyłowe wody zimnej, zwłaszcza na SUW korzystających z wody powierzchniowej, której temperatura może wzrastać w okresie letnim nawet > 20 st C (jest to przepis rygorystycznie respektowany np. w Grecji),

Bardzo ważna w zapobieganiu rozwoju bakterii Legionella, ale nie tylko jest eksploatacja, w tym przestrzeganie następujących zaleceń:

  • utrzymanie temperatury wody zimnej poniżej 20 st C, a w instalacji wody gorącej powyżej 55 st C,

  • izolowanie rur wody ciepłej i zimnej od siebie!!!, co nie zawsze jest respektowane przy projektowaniu instalacji, a jednocześnie może powodować podgrzewanie wody zimnej i prowadzić do rozwoju bakterii,

  • unikanie tworzenia zastoin wody,

  • likwidacja ślepych odcinków instalacji zasilających,

  • zapobieganie procesom korozji i tworzenia złogów w instalacjach,

  • zapobieganie powstawaniu mikroaerozoli o średnicy kropel 2,0 – 5,0 mm

  • utrzymanie instalacji w czystości.

    Dodatkowo w układach już zakażonych (co jest potwierdzone odpowiednimi badaniami) prowadzi się różne metody dezynfekcji.

    Wiele praktycznych informacji, w tym opis metod zapobiegania rozwojowi oraz dezynfekcji już skażonych Legionellą układów znajdziecie Państwo na stronie firmy Grundfoss pod hasłem "Dezynfekcja wody". Prezentacja dotyczy problemu Legionelli w budynkach użyteczności publicznej.

Ciekawa prezentacja na ten temat znajduje się pod następującym linkiem: http://cbs.grundfos.com/elearning/course/s870065056/

Autor: Łukasz Weber