Charakterystyka zanieczyszczeń wód - fluor

Cover Image for Charakterystyka zanieczyszczeń wód - fluor
dr inż. Łukasz Weber
dr inż. Łukasz Weber

Wg. Macioszczyk "Hydrogeochemia" w wodach podziemnych fluor migruje w różnych postaciach, w zależności od warunków środowiska. Forma obojętnych cząstek HF dominuje w wodach o pH<3,5. W wodach kwaśnych występują również kompelsy flurou z żelazem, glinem, krzemem i borem natomiast w wodach o pH nieco poniżej 7 występują powszechnie związki kompleksowe z krzemem. Ilość występującego w wodach fluoru wyraźnie zależy od zawartości głównych jonów w wodach. Im więcej jonów wapnia - tym mniejsza zawartość fluoru. Wynika to z bardzo niskiej rozpuszczalności CaF2.Ponad połowa fluoru w diecie człowieka pochodzi z wód pitnych. Niestety zbyt niskie (tj. < 0,8 mg/L) oraz zbyt wysokie (>1,5 mg/L) zawartości fluoru powodują określone schorzenia. Picie wód z wyraźnym niedoborem fluoru (< 0,2 mg/L) powoduje, szczególnie u dzieci, demineralizację kości oraz kruchość i podatność zębów na próchnicę. Z kolei picie wody ze znaczną zawartością fluoru - przekraczającą poziom normy - tj. 1,5 mg/L może wywoływać fluorozę zębów lub kości szkieletowych. (INFORMACJE NA TEMAT FLUOROZY). Poziom dziennego zapotrzebowania na fluor zależy od położenia geograficznego. W wypadku gdy dieta pokarmowa zawiera ryby i herbatę, zagrożenie fluorkami może być szczególnie wysokie. Rozpuszczone w wodzie fluorki są bardzo szybko wchłaniane z przewodu pokarmowego. W Polsce fluor występuje przede wszystkim w wodach Sudetów (lokalnie) oraz przede wszystkim w rejonie Gdańska, Malborka i Tczewa, osiągając poziom rzędu 1,5 - 3,5 mg/L. Jak podają wytyczne WHO dla wód charakteryzujących się wysokim, naturalnym stężeniem fluorków osiągnięcie normy może być trudne z wykorzystaniem dedykowanych dla tego zanieczyszczenia metod. Do metod usuwania fluorków z wody zalicza się m. in.:

  • wymianę jonową, na odpowiednio dobranych żywicach jonowymiennych,
  • metody membranowe,
  • sorpcję na tlenku glinowym,
  • strącanie z wykorzystaniem wapnia (nierozpuszczalny CaF2).

W jednym z kolejnych artykułów prezentowanych na stronie www.technologia-wody.pl zostanie omówiona metoda z wykorzystaniem aktywnego tlenku glinowego oraz zaprezentowane zostaną wyniki badań technologicznych nad usuwaniem fluorków tą metodą.

Opracowanie: Łukasz Weber Literatura: Wytyczne WHO dotyczące jakości wody do picia A.Macioszczyk, D. Dobrzyński: "Hydrogeochemia"; PWN Warszawa 2007